Kinh Viên Giác - quyển 1

Tôi nghe như vầy : Một thuở Phật nhập định Thần Thông Đại Quang Minh Tạng là nơi trụ trì Thường Tịch Quang Trang Nghiêm của tất cả Như-lai, cũng là Giác-địa vốn trong sạch của tất cả chúng sanh, tất cả Thánh phàm đều tùy thuận bản thể bình đẳng bất nhị của Tự-tánh đầy khắp mười phương không-gian và thời-gian, thân tâm tịch diệt mà hiện cảnh bất nhị nơi các cõi Tịnh-độ, cùng với mười vạn Đại Bồ-tát, bậc thượng thủ là : Văn-thù-sư-lợi Bồ-tát, Phổ-hiền Bồ-tát, Phổ-nhãn Bồ-tát, Di-lặc Bồ-tát, Kim-cang-tạng Bồ-tát, Thanh-tịnh-huệ Bồ-tát, Oai-đức-tự-tại Bồ-tát, Biện-âm Bồ-tát, Tịnh-chư-nghiệp-chướng Bồ-tát, Phổ-giác Bồ-tát, Viên-giác Bồ-tát, Hiền-thiện-thủ Bồ-tát, v.v... cùng các môn đồ đều nhập Chánh-định, đồng dự Pháp-hội bình đẳng của Như-lai.

Bấy giờ Văn-thù-sư-lợi Bồ-tát trong Đại-chúng từ chỗ ngồi đứng dậy, đi nhiễu quanh Phật ba vòng, đảnh lễ chân Phật, chắp tay qùy gối bạch Phật rằng :

- Xin đại bi Thế-tôn vì Pháp-chúng dự Hội này giảng về nhân địa phát tâm trong sạch của Như-lai phải dựa theo pháp nào, tu theo hạnh gì mà được thành Phật ? Những Đại-thừa Bồ-tát đã phát tâm trong sạch nguyện độ chúng sanh thành Phật, nhưng chẳng biết dụng tâm tu hành như thế nào mới được Chánh-tri-kiến, xa lìa các thiền bệnh, khiến cho Mạt-pháp chúng sanh đời vị lai cầu pháp Đại-thừa chẳng đọa tà-kiến".

Ngài Văn-thù Bồ-tát nói xong, năm vóc gieo sát đất, đảnh lễ thưa thỉnh ba lần như vậy.

Bấy giờ Phật bảo Văn-thù Bồ-tát rằng :

- Lành thay ! Lành thay ! Thiện-nam-tử ! Ngươi khéo vì các Bồ-tát hỏi về nhân địa phát tâm của Như-lai dựa theo pháp nào, tu hạnh gì, lại vì tất cả chúng sanh đời Mạt-pháp cầu Pháp-đại-thừa được trụ nơi Chánh-pháp, chẳng đọa tà kiến. Nay ngươi hãy lắng nghe, Ta sẽ vì ngươi mà thuyết.

Lúc ấy Văn-thù Bồ-tát và Đại-chúng hoan hỷ vâng lời Phật dạy, im lặng mà nghe.

- Thiện-nam-tử ! Có Pháp-môn Tổng-trì của Vô-thượng Pháp-vương gọi là Viên-giác. Từ Pháp này kiến lập tất cả Thanh-tịnh, Chơn-như, Bồ-đề, Niết-bàn và Ba-la-mật để dạy Bồ-tát và chúng sanh về nhân địa phát tâm của tất cả Như-lai, đều nên y theo Giác-tướng trong sạch chiếu soi đầy đủ, dứt hẳn vô minh mới thành Phật-đạo.

Thiện-nam-tử ! Thế nào là vô-minh ? Tất cả chúng sanh từ vô thỉ đến nay đủ thứ điên đảo, ví như kẻ lạc đường nhận lầm phương nam thành phương bắc, vọng cho tứ Đại là thân tướng thật của mình, cho vọng tâm tạo huyễn ảnh thành lục trần là tâm tướng thật của mình, ví như kẻ bị nhặm thấy hoa đốm trên không và thấy mặt trăng thứ hai.

Thiện-nam-tử ! Hư không vốn chẳng hoa đốm, vì bệnh nhặm vọng chấp thành có. Do vọng chấp ấy, chẳng những không biết tánh hư không, lại còn lầm nhận chỗ sanh ra hoa đốm là thật. Từ cái vọng này thành có sanh tử luân hồi, nên gọi là vô-minh.

Thiện-nam-tử ! Vô-minh này chẳng có thật thể, như người trong mộng lúc chiêm bao thì có, đến khi thức tỉnh thì chẳng còn gì cả. Cũng như hoa đốm diệt nơi hư không, chẳng thể nói nhất định có chỗ diệt. Tại sao ? Vì chẳng có chỗ sanh vậy.

Tất cả chúng sanh ở nơi Pháp-vô-sanh vọng thấy có sự sanh diệt, cho nên gọi là sanh tử luân hồi.

Thiện-nam-tử ! Như-lai nơi nhân địa tu theo Tự-tánh Viên-giác, chiếu soi bản thể của Tự-tánh vốn tịch diệt, biết rõ thân, tâm và thế giới như hoa đốm trên không, vậy thì thân tâm vốn không, lấy gì để thọ sanh tử luân hồi ? Cái Không này là vì bản tánh vốn không, chẳng phải do tạo tác thành không. Cái biết đó ví như hư không, kẻ biết như hư không đó tức là tướng hoa đốm cũng chẳng thể nói không có tánh tri giác, Có với Không đều lìa, ấy mới gọi là tùy thuận Giác-tánh trong sạch.

Tại sao ? Vì tánh hư không thường trụ chẳng động. Trong Như-lai-tạng vốn chẳng có sự sanh diệt nên chẳng có sự tri kiến sanh diệt trong đó, cũng như Pháp-giới-tánh, rốt ráo viên mãn đầy khắp mười phương không-gian và thời-gian, ấy mới gọi là nhân địa phát tâm theo Chánh-pháp, tu hành theo Chánh-hạnh.

Bồ-tát vì thế ở nơi Đại-thừa phát tâm trong sạch, chúng sanh trong đời Mạt-pháp theo đó tu hành chẳng đọa tà-kiến.

Lúc ấy Thế-tôn muốn giảng lại nghĩa này mà thuyết Kệ rằng :

Văn-thù ngươi nên biết,

Tất cả các Như-lai,

Từ nơi bản nhân địa,

Đều nhờ trí huệ giác.

Thông đạt nơi vô-minh,

Cũng như hoa đốm kia.

Thì khỏi bị luân hồi.

Cũng như người trong mộng,

Thức tỉnh cảnh mộng mất.

Giác-ngộ như hư không,

Bình-đẳng chẳng lay động.

Bản-giác khắp mười phương,

Liền được thành Phật-đạo.

Huyễn chẳng chỗ sanh diệt,

Thành Đạo cũng vô-đắc,

Vì Bản-tánh viên mãn.

Bồ-tát ở trong đó,

Khéo phát Tâm-bồ-đề.

Chúng sanh đời Mạt-pháp,

Tu theo lìa tà-kiến.

Xem tiếp : Quyển 1, Quyển 2, Quyển 3, Quyển 4, Quyển 5, Quyển 6