11:47 ICT Thứ sáu, 29/03/2024

Giới Thiệu

Thiền sư Minh Bổn

Minh Bổn Thiền-sư (1263-1323), phái Thiền Lâm Tế đời thứ 19, họ Tông, người Tiền Đường, mẹ nằm mộng thấy ông già Vô Mông Khai cầm lồng đèn đến nhà, sau đó bà hạ sanh. Ngay khi mới hiểu biết đôi chút, không cần dùng đến tả lót nữa và đã biết ngồi kiết-già. Vừa biết nói là đã ca ngay bài Tán Phật....

Danh mục chính

Liên Kết Trang

TS DUC SON
HUE NANG
TS NGUYET KHE

Trang nhất » Tông Phong Tàng Thư » Kinh » Kinh Duy-ma-cật

Kinh Duy-ma-cật - phẩm Bồ-tát

Thứ ba - 02/04/2013 17:59 Xem: 1576
PHẨM BỒ-TÁT

Bấy giờ Phật bảo Bồ-tát Di-lặc đến thăm bệnh. Bồ-tát Di-lặc bạch Phật rằng :

- Thế-tôn ! Con không xứng đáng đến thăm bệnh Duy-ma-cật. Tại sao ? Nhớ lại khi xưa, con vì Ðâu Suất Thiên-vương và quyến thuộc họ, thuyết về hạnh của bậc Bất-thối-chuyển. Lúc ấy Duy-ma-cật đến bảo con rằng :

"Này Di-lặc ! Thế-tôn thọ-ký cho ông một đời sẽ được quả Vô Thượng Chánh Ðẳng Chánh Giác. Vậy thì vào đời nào mà ông được thọ-ký ? Ðời quá khứ hay đời vị lai ? Hay đời hiện tại ? Nếu là đời quá khứ thì quá khứ đã diệt, nếu là đời vị lai thì vị lai chưa đến, còn nếu nói hiện tại thì hiện tại vốn chẳng trụ".

Theo như lời Phật nói : Này Tỳ-kheo ! Nay ngươi tức thì cũng sanh, cũng già, cũng diệt. Nếu ở nơi vô sanh được thọ ký thì vô sanh là Chánh-vị, nơi Chánh-vị cũng chẳng thọ ký, cũng chẳng đắc Vô-thượng Bồ-đề. Tại sao nói Di-lặc thọ-nhất-sanh-ký ? (trong một đời được kế ngôi vị Phật) là ở nơi sanh được thọ-ký hay ở nơi diệt được thọ-ký ? Nếu ở nơi sanh được thọ-ký thì chẳng có sanh, nếu ở nơi diệt được thọ-ký thì chẳng có diệt, vì tất cả chúng sanh đều là Như, tất cả pháp cũng là Như, chúng Thánh-hiền cũng là Như, cho đến Di-lặc cũng là Như. Nếu Di-lặc được thọ-ký thì tất cả chúng sanh cũng phải được thọ-ký. Tại sao ? Nói Như là như bản thể Tự-tánh, chẳng hai cũng chẳng khác. Nếu Di-lặc đắc Vô-Thượng Bồ-đề thì tất cả chúng sanh cũng đều phải đắc. Tại sao ? Vì tất cả chúng sanh tức là tướng Bồ-đề. Nếu Di-lặc được diệt-độ thì tất cả chúng sanh cũng phải được diệt-độ. Tại sao ? Chư Phật chứng biết tất cả chúng sanh tánh vốn tịch-diệt, tức là tướng Niết-bàn, chẳng cần diệt nữa. Cho nên Di-lặc ! Chớ dùng pháp này để dụ các Thiên-tử, thật ra chẳng có kẻ phát tâm Vô-Thượng Bồ-đề, cũng chẳng có kẻ thối lui.

Di-lặc ! Nên khiến các Thiên-tử xả bỏ kiến chấp phân biệt Bồ-đề. Tại sao ? Bồ-đề chẳng thể dùng thân đắc, chẳng thể dùng tâm đắc. Kỳ thật, tịch-diệt tức là Bồ-đề vì các tướng tịch-diệt. Chẳng-khởi-quán tức là Bồ-đề vì lìa các duyên. Chẳng-sở-hành tức là Bồ-đề vì chẳng có sự ghi nhớ. Ðoạn-dứt-tri-kiến tức là Bồ-đề vì xả bỏ các kiến chấp. Lìa-tâm-ý tức là Bồ-đề vì lìa các vọng tưởng. Chướng-duyên tức là Bồ-đề vì chướng các nguyện mong cầu. Chẳng-nhập tức là Bồ-đề vì chẳng nhập tham dục. Tùy-thuận tức là Bồ-đề vì tùy thuận nơi Như (như bản thể Tự-tánh). An-trụ tức là Bồ-đề vì an trụ nơi Pháp-tánh. Ðến-nơi tức là Bồ-đề vì đến nơi Thật-tế. Bất-nhị tức là Bồ-đề vì lìa ý thức phân biệt. Bình-đẳng tức là Bồ-đề vì bình đẳng như hư không. Vô-vi tức là Bồ-đề vì pháp vốn chẳng sanh trụ diệt. Liễu-tri tức là Bồ-đề vì liễu tri tâm hạnh của chúng sanh. Chẳng-hội tức là Bồ-đề vì lục Nhập chẳng hội. Chẳng-hợp tức là Bồ-đề vì lìa tập khí phiền não. Chẳng-xứ-sở tức là Bồ-đề vì chẳng hình sắc. Giả-danh tức là Bồ-đề vì danh tự tánh Không. Huyễn-hóa tức là Bồ-đề vì chẳng có thủ xả. Tâm-chẳng-loạn tức là Bồ-đề vì vốn tự vắng lặng. Tịch-diệt tức là Bồ-đề vì tánh vốn trong sạch. Chẳng-chấp-lấy tức là Bồ-đề vì lìa phan duyên. Chẳng-khác-biệt tức là Bồ-đề vì các pháp bình đẳng. Chẳng-so-sánh tức là Bồ-đề vì chẳng thể thí dụ. Vi-diệu tức là Bồ-đề vì các pháp khó biết".

Bạch Thế-tôn ! Khi Duy-ma-cật thuyết Pháp này, hai trăm Thiên-tử đắc Vô-sanh-pháp-nhẫn, nên con không xứng đáng đến thăm bệnh.

 

+  Phật bảo Quang-nghiêm Ðồng-tử đến thăm bệnh.

Quang-nghiêm Ðồng-tử bạch Phật rằng :

- Thế-tôn ! Con không xứng đáng đến thăm bệnh Duy-ma-cật. Tại sao ? Nhớ lại khi xưa, con đi ra thành Tỳ-da-ly. Lúc ấy Ngài đang đi vào thành, con liền chào hỏi rằng : Cư-sĩ từ đâu đến đây ?

Ngài đáp : Tôi từ đạo-tràng đến.

Con hỏi : Ðạo-tràng là chỗ nào ?

Ngài đáp : "Trực-tâm là đạo-tràng vì chẳng hư giả. Khởi-hạnh là đạo-tràng vì hay làm việc. Thâm-tâm là đạo-tràng vì tăng trưởng công đức. Bồ-đề-tâm là đạo-tràng vì chẳng sai lầm. Bố-thí là đạo-tràng vì chẳng mong quả báo. Trì-giới là đạo-tràng vì được mãn nguyện. Nhẫn-nhục là đạo-tràng vì đối với chúng sanh tâm chẳng chướng ngại. Tinh-tấn là đạo-tràng vì chẳng giãi đãi. Thiền-định là đạo-tràng vì tâm điều hòa dịu dàng. Trí-huệ là đạo-tràng vì thấy ngay các pháp. Từ là đạo-tràng vì chúng sanh bình đẳng. Bi là đạo-tràng vì chịu sự khó nhọc. Hỷ là đạo-tràng vì vui thích Chánh-pháp. Xả là đạo-tràng vì đoạn dứt yêu ghét. Thần-thông là đạo-tràng vì thành tựu lục thông. Giải-thoát là đạo-tràng vì hay nghịch tà bỏ vọng. Phương-tiện là đạo-tràng vì giáo hóa chúng sanh. Tứ-nhiếp là đạo-tràng vì nhiếp những chúng sanh khó độ. Ða-văn là đạo-tràng vì hành đúng theo sở văn do Phật dạy. Hàng-phục-tâm là đạo-tràng vì Chánh-quán các pháp. Ba-mươi-bảy-phẩm là đạo-tràng vì xả bỏ pháp hữu vi. Tứ-đế là đạo-tràng vì chẳng dối lầm thế gian. Duyên-khởi là đạo-tràng vì thập nhị nhân duyên đều vô tận. Phiền-não là đạo-tràng vì chứng biết đúng như thật. Chúng-sanh là đạo-tràng vì chứng biết vốn vô ngã. Tất-cả-pháp là đạo-tràng vì chứng biết Pháp-tánh vốn không. Hàng-ma là đạo-tràng vì chẳng bị lay động. Tam-giới là đạo-tràng vì chẳng có chỗ xu hướng. Sư-tử-rống là đạo-tràng vì sức vô úy nên vô sở úy. Pháp-bất-cộng là đạo-tràng vì chẳng có lỗi lầm. Tam-minh là đạo tràng vì chẳng còn chướng ngại. 'Một niệm biết tất cả pháp' là đạo-tràng vì thành tựu Nhất-thiết-chủng-trí. Như thế, Thiện-nam-tử ! Nếu Bồ-tát dùng các pháp Ba-la-mật để giáo hóa chúng sanh thì tất cả việc làm, cho đến đưa tay, bước chân đều từ đạo-tràng đến, trụ nơi Phật-pháp vậy".

Khi Duy-ma-cật thuyết Pháp này, năm trăm vị Thiên-nhơn đều phát tâm Vô-thượng Bồ-đề, nên con không xứng đáng đến thăm bệnh.

 

+  Phật bảo Trì-thế Bồ-tát đến thăm bệnh.

Trì-thế Bồ-tát bạch Phật rằng :

Thế-tôn ! Con không xứng đáng đến thăm bệnh Duy-ma-cật. Tại sao ? Nhớ lại khi xưa, con ở nơi Tịnh-thất, có Ma-ba-tuần dắt theo mười hai ngàn Thiên-nữ, dạng như Đế-thích, trỗi nhạc đàn ca. Ðến nơi con ở, Ma và quyến thuộc đảnh lễ chân con, chấp tay cung kính đứng hầu một bên. Con tưởng là Đế-thích mà bảo họ rằng : "Khéo đến Kiều-thi-ca ! Dù đã có phước cũng chẳng nên buông lung. Phải quán ngũ dục vô thường để cầu cội lành. Dùng thân mạng tài sản để tu pháp kiên cố".

Ma nói với con : Thưa Chánh-sĩ ! Hãy nhận lấy mười hai ngàn Thiên-nữ này dùng để hầu hạ.

Con bảo : Kiều-thi-ca ! Chớ lấy vật phi pháp cho sa-môn Thích-tử. Việc này chẳng thích hợp với tôi.

Nói chưa dứt lời, thì Duy-ma-cật đến bảo con rằng : Ðây là bọn Ma đến khuấy nhiễu ông, chứ chẳng phải Ðế-thích.

Ngài lại bảo Ma rằng : Những Thiên-nữ này hãy cho Ta. Như Ta mới đáng thọ lấy.

Ma kinh sợ, nghĩ rằng : "Có lẽ Duy-ma-cật muốn báo hại ta". Nên muốn tàng hình bỏ đi, mà chẳng thể được. Cố hết thần lực cũng không đi được. Lúc ấy trên hư không có tiếng rằng : "Ba-tuần ! Hãy đem các Thiên-nữ cho Ngài rồi mới đi được".

Ma vì sợ hãi nên phải miễn cưỡng giao các Thiên-nữ cho Ngài.

Bấy giờ, Ngài bảo các Thiên-nữ rằng : ''Ma đã đem các ngươi cho ta rồi. Nay các ngươi đều phải phát tâm Vô Thượng Chánh Ðẳng Chánh Giác''. Tức thì liền tùy cơ thuyết Pháp cho họ. Khiến cho họ phát ý đạo rồi nói tiếp : "Các ngươi đã phát ý đạo. Có Pháp-lạc để tự làm vui, chẳng nên thích ngũ dục nữa."

Thiên-nữ hỏi : Thế nào là Pháp-lạc ?

Ngài đáp rằng : "Lạc thường tin Phật, lạc muốn nghe Pháp, lạc cúng dường Tăng, lạc lìa ngũ dục, lạc quán ngũ Ấm như oán tặc, lạc quán tứ Đại như rắn độc, lạc quán lục Nhập như hư không tụ, lạc hộ niệm ý đạo, lạc lợi ích chúng sanh, lạc cung kính Sư-trưởng. Lạc rộng hành bố thí, lạc kiên trì Giới-cấm, lạc nhẫn nhục nhu hòa, lạc qui tập thiện căn, lạc thiền định chẳng loạn, lạc huệ tỏ cấu lìa, lạc mở rộng tâm Bồ-đề, lạc hàng phục Ma-chúng, lạc đoạn dứt phiền não, lạc nghiêm tịnh cõi Phật. Lạc thành tựu tướng tốt nên siêng tu các công đức, lạc trang nghiêm đạo-tràng, lạc nghe pháp thâm diệu mà chẳng khiếp sợ, lạc ba cửa giải thoát, chẳng lạc pháp phi thời. Lạc thân cận bạn đồng tu, đối với những kẻ chẳng phải bạn tu mà tâm chẳng quái ngại. Lạc thân cận Thiện-tri-thức mà giúp đỡ Ác-tri-thức. Lạc nơi tâm trong sạch, lạc tu pháp vô lượng phẩm trợ đạo. Ðấy là Pháp-lạc của Bồ-tát."

Lúc đó Ma bảo các Thiên-nữ rằng : Ta muốn cùng các ngươi trở về cung.

Các Thiên-nữ đáp : Ông đã đem chúng tôi cho Cư-sĩ này. Nay có Pháp-lạc chúng tôi rất thích, chẳng còn ham muốn ngũ dục nữa.

Ma nói : Cư-sĩ ! Xin xả các Thiên-nữ này. Vì thí tất cả sở hữu cho người mới là Bồ-tát.

Duy-ma-cật nói : Ta đã xả rồi. Ngươi cứ dắt đi, để cho tất cả chúng sanh được pháp nguyện thỏa mãn.

Lúc ấy, các Thiên-nữ hỏi Duy-ma-cật rằng : Chúng tôi ở cung Ma phải làm thế nào ?  

Ngài nói : Các chị. Có Pháp-môn gọi là Vô-tận-đăng, mà các chị nên học. Vô-tận-đăng ví như ngọn đèn mồi, dùng để đốt trăm ngàn ngọn đèn. Mọi chỗ tối đều sáng, ánh sáng ấy vô cùng tận. Vậy cũng như thế, một vị Bồ-tát dẫn dắt trăm ngàn chúng sanh, khiến họ phát tâm Vô-thượng Bồ-đề. Nơi ý đạo của họ sáng mãi vô tận, tùy theo Pháp-sở-thuyết mà tự tăng thêm tất cả pháp lành. Ấy gọi là Vô-tận-đăng vậy. Các chị dù ở Cung-ma dùng pháp Vô-tận-đăng này, khiến cho vô số Thiên-tử, Thiên-nữ đều phát tâm Vô Thượng Chánh Ðẳng Chánh Giác để đền ơn Phật, cũng lợi ích cho tất cả chúng sanh".

Bấy giờ các Thiên-nữ cúi đầu đảnh lễ dưới chân Duy-ma-cật, rồi theo Ma-vương trở về cung. Bỗng nhiên tất cả đều biến mất.

Bạch Thế-tôn ! Ngài Duy-ma-cật có thần lực tự tại và trí huệ biện tài như thế, nên con không xứng đáng đến thăm bệnh.

 

+  Phật bảo Trưởng-giả Thiện-đức đến thăm bệnh.

Trưởng-giả Thiện Ðức bạch Phật rằng :

Thế-tôn ! Con không xứng đáng đến thăm bệnh Duy-ma-cật. Tại sao ? Nhớ lại khi xưa, con ở nhà phụ thân thiết lập Hội-đại-thí bảy ngày, cúng dường tất cả Sa-môn, Bà-la-môn, Ngoại-đạo, kẻ nghèo khổ, hèn hạ, cô độc, cùng những kẻ ăn xin. Bầy giờ, Duy-ma-cật đến bảo con rằng :

"Này Trưởng-giả ! Hội-đại-thí không nên thiết lập như ông vậy, nên làm Hội-pháp-thí, đâu cần dùng tài thí".

Con nói : Thưa Cư-sĩ, thế nào là Hội-pháp-thí ?

Ngài đáp : Hội-pháp-thí chẳng có trước sau, trong nhất thời cúng dường tất cả chúng sanh, ấy gọi là Hội-pháp-thí.

Con hỏi : Là thế nào ?

Ngài đáp : Ấy là vì Bồ-đề mà khởi Từ-tâm, vì cứu chúng sanh khởi đại Bi-tâm, vì hoằng Chánh-pháp mà khởi Hỷ-tâm, vì nhiếp trí huệ hành nơi Xả-tâm. Vì nhiếp bỏ xẻn khởi hạnh Bố-thí, vì độ phạm Giới khởi hạnh Trì-giới, vì pháp vô ngã khởi hạnh Nhẫn-nhục, vì lìa tướng thân tâm khởi hạnh Tinh-tấn, vì tướng Bồ-đề khởi hạnh Thiền-định, vì nhất-thiết-trí khởi hạnh Bát-nhã, ấy là sáu Ba-la-mật. Thường giáo hóa chúng sanh mà khởi nơi Tâm-không, chẳng bỏ pháp hữu vi mà khởi nơi Vô-tướng, thị hiện thọ sanh mà khởi vô-tác, hộ trì Chánh-pháp mà khởi phương-tiện lực. Vì độ chúng sanh khởi Pháp-tứ-nhiếp, vì cung kính tất cả mà hành 'pháp trừ ngã mạn', nơi thân mạng tài mà khởi ba 'pháp kiên cố', ở trong lục niệm khởi 'pháp tưởng niệm' (lục niệm : Phật, Pháp, Tăng, Giới, Thí, Thiên), nơi lục hòa kính khởi 'tâm ngay thẳng', thực hành pháp lành khởi 'nơi tịnh mạng', tâm tịnh hoan hỷ khởi 'thân cận hiền Thánh', chẳng ghét người ác khởi 'tâm điều phục', vì pháp xuất gia khởi nơi 'thâm tâm', vì hành thuyết như một khởi nơi 'đa văn', vì pháp vô tranh khởi nơi 'u nhàn'. Hướng thẳng Phật-huệ khởi nơi 'tĩnh tọa', mở trói cho chúng sanh khởi hạnh 'tu hành', đầy đủ tướng tốt và thanh tịnh cõi Phật mà làm việc 'phước đức', thấu biết tất cả tâm niệm chúng sanh, ứng cơ thuyết Pháp mà khởi nơi 'trí nghiệp', biết tất cả các pháp, chẳng lấy chẳng bỏ, vào cửa Nhất-tướng mà khởi nơi 'huệ nghiệp', dứt tất cả phiền não chướng ngại và pháp bất thiện mà khởi 'tất cả thiện nghiệp', vì đắc tất cả trí huệ pháp lành mà khởi 'tất cả pháp trợ đạo'. Như thế, Thiện-nam-tử ! Ấy là 'hội pháp thí', nếu Bồ-tát trụ Hội này làm Đại-thí-chủ, tức là phước điền của tất cả thế gian.

Bạch Thế-tôn ! Lúc Duy-ma-cật thuyết Pháp này, có hai trăm người trong chúng Bà-la-môn đều phát tâm Vô-thượng Bồ-đề. Khi ấy tâm con trong sạch, được pháp chưa từng có, đảnh lễ dưới chân Ngài, con liền đem Chuỗi-anh-lạc quí báu dâng lên, Ngài chẳng chịu nhận lấy.

Con thưa : Cư-sĩ ! Xin hãy nạp thọ để tùy ý cho người.

Ngài mới chịu nhận và chia làm hai phần. Một phần thí cho người ăn xin hạ tiện nhất trong Hội này, một phần cúng dường Nan-thắng Như-lai. Tất cả Chúng trong Hội đều thấy Nan-thắng Như-lai trong cõi Phật Quang Minh và thấy Chuổi-anh-lạc biến thành Bửu-đài bốn trụ ở trên Ðức Phật, bốn phía trang nghiêm chẳng ngăn ngại nhau.

Khi Duy-ma-cật thị hiện thần biến xong, lại nói tiếp rằng :

"Nếu Thí-chủ dùng 'tâm bình đẳng' thí cho người ăn xin hạ tiện nhất bằng như Tướng-phước-điền của Như-lai chẳng có phân biệt, đại bi bình đẳng, chẳng cầu quả báo, ấy gọi là Pháp-thí viên mãn".

Người ăn xin hạ tiện nhất trong thành nghe lời nói này và thấy thần lực đó, liền phát tâm Vô Thượng Chánh Ðẳng Chánh Giác, vì thế nên con không đáng đến thăm bệnh.

Ngoài ra các Bồ-tát, mỗi mỗi đều đem bổn duyên của mình bạch Phật và thuật lại lời của Duy-ma-cật như thế, đều nói chẳng xứng đáng đến thăm bệnh Ngài.

>> Phẩm Văn thù thăm bệnh. 

 

Tác giả bài viết: Liễu Phàm

Nguồn tin: Tông Phong Tàng Thư

Theo dòng sự kiện

Xem tiếp...

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn